კარდამონის ნაყოფი პატარა “ყუთებია”, შიგნით თესლით.
კარდამონის თესლი შეიცავს:
3-8% ღირებული ეთერზეთი, მდიდარია ისეთი ნივთიერებებით, როგორიცაა ამიდონი,ტერპინეოლი, ცინეოლი, ლიმონენი და ბორნეოლი, ცხიმოვანი ზეთები და ეთერები;
ნახშირწყლები, ცილები და დიეტური ბოჭკოები;
ვიტამინები B1, B2, B3 და ვიტამინი C;
თუთია, ფოსფორი, მაგნიუმი, კალციუმი, ნატრიუმი, კალიუმი, სპილენძი, მანგანუმი და რკინა.
აიურვედას თანახმად, კარდამონი დიდად უწყობს ხელს გონების აქტივობასა და სიცხადეს, აუმჯობესებს ცერებრალური სისხლის მიმოქცევას, ასტიმულირებს გულს,აძლევს სიმსუბუქისა და კეთილდღეობის განცდას, ხოლო ბრიტანეთსა და შეერთებულ შტატებში კარდამონი ოფიციალურად არის აღიარებული ფარმაცევტების მიერ. საჭმლის მომნელებელი არომატული ტონიკი.
მწვანე კარდამონი არის საუკეთესო სუნთქვის გამაგრილებელი, უბრალოდ დაღეჭეთ 2-3 თესლი. ასევე სასარგებლოა დილის სისუსტისა და ლეტარგიის მოსახსნელად და ზედმეტი ჭამის დროს, განსაკუთრებით თუ საკვები ცხიმიანი იყო.
კარდამონი, ან როგორც მას აღმოსავლეთში უწოდებენ, “სამოთხის მარცვალი” ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური სანელებელია, რომელიც ეხმარება ჭარბ წონასთან ბრძოლაში,კურნავს ხანგრძლივ ქრონიკულ სიმსუქნესაც კი და მოკლე დროში იღებს შესანიშნავ შედეგებს. თვალსაჩინო ეფექტის მისაღწევად, თქვენ უბრალოდ უნდა მოაყაროთ ეს მარცვლები საკვებს, რომელსაც დღის განმავლობაში იღებთ.
კარდამონს აქვს მკვეთრი და ტკბილი გემო. კვებავს პლაზმას, სისხლს, ძვლის ტვინს,ნერვულ უჯრედებს, გავლენას ახდენს საჭმლის მომნელებელ, შარდსასქესო სისტემის, რესპირატორულ, სისხლის მიმოქცევის და ნერვულ სისტემებზე. ნაზად ასტიმულირებს საჭმლის მონელებას, გაციების საწინააღმდეგო ჩაის ნაწილია.
კულინარიაში, როგორც წესი, გამოიყენება არა მთლიანი ნაყოფი, არამედ შიგთავსი პატარა თესლი. კარდამონის გემო დიდწილად დამოკიდებულია მის თესლზე, ამიტომ მისი ყიდვისას უნდა დარწმუნდეთ, რომ სანელებლის ხარისხი კარგია. ყუთები არ უნდა იყოს დაბზარული, ცარიელი, დანაოჭებული ან ძალიან პატარა (დაუმწიფებელი).
კერძში კარდამონის დამატებისას სიფრთხილეა საჭირო, რადგან ის ძლიერი სანელებელია. ერთი მეოთხედი ჩაის კოვზი დაფქული კარდამონი საკმარისია 5-6 ადამიანის კერძის არომატისთვის.
აიურვედაში კარდამონს იყენებენ გაციების, ხველების, ბრონქიტის, ასთმის, ხმის ჩახლეჩვის, გემოვნების დაკარგვის, ცუდი მონელების, საჭმლის მონელების დროს. გამოიყენება პროსტატის ჯირკვლის სამკურნალოდ და ელენთის გასამაგრებლად. კარდამონის ეთერზეთები ანაწილებენ ელენთასა და ფილტვებში დაგროვილ ლორწოს.
სურნელოვანი ჩაი, რომელიც მზადდება დაფქული კარდამონის, დაფქული მშრალი ჯანჯაფილისგან , რომელიც ხელს უწყობს კუჭის ტკივილის შემსუბუქებას (ჭარბი ჭამის ან საჭმლის მონელების გამო) და ხელს უწყობს ნაწლავის კარგ მუშაობას.
ყავას დამატებული კარდამონი აქრობს კოფეინის ტოქსიკურობას.
კარდამონის რამდენიმე თესლს შეუძლია შეაჩეროს გულისრევა და შეაჩეროს ღებინება და, ბოლო სამედიცინო კვლევების თანახმად, ასევე არის შესანიშნავი გულის მატონიზირებელი საშუალება.
კარდამონის მარცვლების ღეჭვით შეგიძლიათ მოიცილოთ ცუდი სუნი, მოიხსნათ დილის სისუსტე და ლეთარგია. ის ასევე კურნავს უხვი ნერწყვდენას (პიროზი).
კარდამონისა და დარიჩინის ნახარშით პირის ღრუს გამორეცხვა კურნავს ფარინგიტს,ყელის სიმშრალეს, ხმის ჩახლეჩვას და საიმედო დაცვაა გრიპისგან.
ყოველდღიურად 4-5 შავი კარდამონის მარცვლების მირთმევა ჩაის კოვზ თაფლთან ერთად გააუმჯობესებს მხედველობას, გააძლიერებს ნერვულ სისტემას და ხელს უშლის მავნე მიკრობების ორგანიზმში შეღწევას.
კარდამონი ამცირებს წყლისა და ლორწოს შემცველობას ორგანიზმში. ამისათვის მას ჩვეულებრივ უმატებენ ხილს.
კარდამონის ჩაი ეხმარება შარდის შეუკავებლობას, ცისტიტს და ურეთრიტს, აქვს ანთების საწინააღმდეგო ეფექტი.
