იდენტიფიკაცია
მტვრის ალერგია არის არანორმალური რეაქცია, რომელსაც ორგანიზმი ავლენს სახლის მტვერში არსებულ ზოგიერთ ნივთიერებასთან შეხებისას.
ეს ალერგენები ბევრია: ტკიპები, თმა, ბოჭკოვანი, სოკო, ობის, მტვერი.
მტვრის მიმართ ალერგიის სახეობებს შორის განსაკუთრებით მივმართავთ ალერგიას ან ალერგიას ტკიპებზე , რომლებიც ალერგენებია ძირითადი მტვრის მიმართ.
ამ ტიპის მიკროსკოპული ობობა, რომელიც შეუიარაღებელი თვალით არ ჩანს, იკვებება ცხოველური ან მცენარეული ნარჩენებით და ათასობით მრავლდება ყველა სახლში (ფარდაგები, ზეწრები, საბნები, ფარდები, ხალიჩები.)
სიმპტომები
სიმპტომები, რომლებიც ჩნდება, ხშირად იგივეა, რაც კლასიკური გაციების სიმპტომები:ჩაკეტილი ცხვირი, ცემინება, წითელი თვალები, ხველა, რაც ასევე ალერგიული ასთმის სიმპტომებია.
ქავილიანი გამონაყარი, როგორიცაა ეგზემა, შეიძლება გამოჩნდეს ალერგიული რეაქციის სიმპტომად.
თუ ალერგია მნიშვნელოვნად მოქმედებს ყოველდღიურ ცხოვრებაზე, ალერგოლოგს შეუძლია დაადასტუროს ალერგიის დიაგნოზი მტვრის ტკიპებზე კანის ან სისხლის ანალიზის ჩატარებით.
მკურნალობა
არსებობს ანტიალერგიული პრეპარატები (ანტიჰისტამინები, განსაკუთრებით ის,რომლებიც ებრძვიან ჰისტამინის გამოყოფას, ნივთიერება, რომელიც იწვევს ალერგიულ რეაქციებს); უფრო სწორად, როგორც სხვა სახის ალერგიისას, პირველ რიგში აუცილებელია ალერგიის გამომწვევი მიზეზების მოშორება საკუთარ სახლში და ყოველდღიურ გარემოში.
ამიტომ, მნიშვნელოვანია ავეჯიდან და საგნებიდან მტვერი ნესტიანი ქსოვილით ამოიღოთ, რეგულარულად გამოიყენოთ მტვერსასრუტი, ოთახების ვენტილაცია და მოერიდეთ გათბობის აპარატების მაღალ ტემპერატურაზე მუშაობას, რადგან ტკიპები მრავლდებიან სიცხისა და ტენიანობის შედეგად.
ტკიპებისა მოსაშორებლად გამოიყენეთ ჰიგიენის უმაღლესი სტანდარტები საბნებისა და თეთრეულის მიმართ და ყოველთვის გარეცხეთ ისინი 60 გრადუსზე, ასევე შეგიძლიათ გამოიყენოთ ბალიშები და საბნები ტკიპებისა ალერგენების წინააღმდეგ.
ალერგიული რეაქციის მიზეზად შეიძლება იქცეს ქარი, ყინვა, სიცივე, მზე, ნერვული სტრესი. ალერგენი ორგანიზმში შეიძლება მოხვდეს პირის ღრუდან, კანიდან, სასუნთქი სისტემიდან, ინიექციის საშუალებით.
საყოფაცხოვრებო ალერგენების ჯგუფიდან მნიშვნელოვანია ოთახის მტვერი, რომლის შემადგენლობაში შედის ოთახის მტვრის ტკიპა (დერმატოფაგოიდეუსი), ობის სოკო, ქსოვილების, ხის, შინაური ცხოველების ბეწვის ნაწილაკები. ალერგია ოთახის მტვრის ტკიპების მიმართ ძირითადად ვლინდება ბრონქული ასთმისა და რინიტის სახით.
ამ დაავადებათა შესახებ გვესაუბრება თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, ალერგოლოგ-იმუნოლოგი დავით თელია:
- ალერგია ორგანიზმის მომატებული მგრძნობელობაა. ალერგენები გვხვდება თითქმის ყველგან. სასუნთქი სისტემის ალერგიული დაავადებების განვითარებაში განსაკუთრებით აქტიურია ჰაერში მოტივტივე ალერგენები. ყველაზე ხშირად ალერგია ვითარდება ოთახის მტვრის ტკიპების, ტარაკნების, შინაური ცხოველების და მცენარის მტვრის მიმართ.
ოთახის მტვრის ტკიპა მიკროორგანიზმია, რომელიც იკვებება ადამიანის კანის ეპიდერმული ჩამონაფცქვენით და უხვადაა ჩვენს საწოლებში, სიძინებელ ოთახებში,ხალიჩებზე, რბილ ავეჯსა და ტანსაცმელზე. ისინი კარგად მრავლდებიან ნესტიან გარემოში, გამოყოფენ რა დიდი რაოდენობით ალერგენებს. სასუნთქ სისტემაში მოხვედრილი ოთახის ტკიპა იწვევს ბრონქულ ასთმას და ალერგიულ რინიტს.
- ძალიან ბევრ ადამიანს აქვს ალერგია ყვავილის მტვერზეც.
- ოთახის მტვრის ტკიპასთან შედარებით მცენარის მტვრის ნაწილაკები უფრო დიდი ზომისაა, რის გამოც ისინი უპირატესად ზემო სასუნთქი გზების ალერგიას იწვევენ. ზემო და ქვემო სასუნთქი გზები ერთიანი სასუნთქი სისტემის შემადგენელი ნაწილებია და ისინი უფრო ხშირად ერთდროულად ზიანდება. ბრონქული ასთმის დროს პაციენტს აწუხებს ხველა, ხიხინი სუნთქვის დროს, გულმკერდის მიდამოში შებოჭილობის,ზოგჯერ კი ტკივილის შეგრძნება. ეს სიმპტომები განსაკუთრებით ვლინდება ღამით,პროვოცირდება ფიზიკური და ემოციური დატვირთვის შემდეგ, მძაფრ სუნზე, ცივ და მშრალ ჰაერზე. ალერგიულ რინიტს კი ახასიათებს ცხვირის გაჭედვა, ცემინება, ქავილი, გამონადენი, ცრემლდენა, კონიუნქტივიტი, ცხვირიდან ყელში სეკრეტის ჩანადენი, თავის ტკივილი, ყურების დაგუბება.
- თუ არსებობს პრევენციის გზები, რომ დაავადება არ გართულდეს?
- ალერგიისგან თავის დასაცავად მიზანშეწონილია შენობაში ტენიანობის კონტროლი (ტენიანობა უნდა იყოს 50%-ზე დაბლა). მშრალი კლიმატის პირობებში საკმარისია ყოველდღე ოთახების განიავება, რბილი ავეჯის, წიგნის კარადების მუდმივი დასუფთავება, ტანსაცმლის, ქსოვილების, ხალიჩების, თეთრეულის ხშირი რეცხვა, ფილტრიანი მტვერსასრუტის გამოყენება. საბნების, ბალიშებისა და ლეიბების მოთავსება მჭიდროდ მოქსოვილ, მაგალითად, სატინის კონვერტებში. რბილი სათამაშოების საყინულეში მოთავსება 24 საათით. არ შეიძლება სარეცხის გაშრობა და დალბობა ოთახებში. სამზარეულო და აბაზანა საგულდაგულოდ უნდა ნიავდებოდეს.
